بوسه نفت بر 30 دلار
با کاهش تولید نفت از بر اساس توافق بین اوپک و اوپک پلاس سرانجام نفت امروز بار دیگر به بالای 30 دلار رسید.
بر اساس اخبار رسیده با تداوم کاهش تولید نفت از سوی تولیدکنندگان بزرگ و تقویت تقاضای آن به علت تسهیل محدودیت‌های قرنطینه‌ای در سراسر جهان، قیمت نفت خام جهش کرد.
قیمت پیش‌خرید هر بشکه نفت خام نیمه‌سنگین تگزاس غرب آمریکا، دابلیوتی‌آی، ۴.۳۵ درصد یا ۱.۲۸ دلار جهش کرد و به ۳۰.۷۱ دلار رسید. این بالاترین قیمت این شاخص در ۸ هفته اخیر است. قیمت پیش‌خرید هر بشکه نفت خام برنت هم ۳.۷۵ درصد یا ۱.۲۲ دلار جهش کرد و به ۳۳.۷۲ دلار رسید.
بیشتر بخوانید:
سقوط دوباره قیمت نفت به نزدیک 11 دلار
190 میلیارد دلار درآمد تولیدکنندگان نفت پرید
اوپک به آینده بدبین است
تولید نفت آمریکا برای دومین هفته متوالی کاهش یافت و شرکت‌های نفت آمریکایی تعدادی از چاه‌های نفت و گاز خود را بستند. البته پس از آوریل سیاه که قیمت نفت برای اولین بار در طول تاریخ به زیر صفر رسید اکنون پیش‌بینی‌ها از آینده کمی بهبود یافته است. فضا کمی تقویت شده و عرضه طبق توافق کاهش یافته است. آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) در گزارش جدید خود گفته عرضه نفت در ماه جاری ۱۲ درصد افت خواهد کرد تا به کف ۹ ساله برسد.
پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال جاری میلادی تولید در آمریکا سه برابر بیش از عربستان کاهش یابد. آژانس بین‌المللی انرژی با وجود هشدار نسبت به این موضوع که هنوز دورنمای نفت تیره به نظر می‌رسد، تخمین خود از تقاضای جهانی در فصل دوم سال را به میزان ۲/ ۳ میلیون بشکه افزایش داد. آنچه مشخص است دیگر سطح مصرف نفت به قبل از این برنخواهد گشت و در بازه زمانی متوسط به‌طور متوسط روزانه ۲۰ میلیون بشکه کاهش می‌یابد.
سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) اما به نسبت IEA به وضعیت نفت در آینده بدبین‌تر است. این سازمان در گزارش ماه مه، برآورد قبلی خود را از تقاضا برای نفت اعضای اوپک در فصل دوم سال ۱۵ درصد معادل کمتر از ۳ میلیون بشکه در روز کاهش داد. البته این موسسه اعلام کرده است کاهش تولید بیش از تعهد از سوی برخی کشورهای این سازمان مانند عربستان، امارات و کویت به روند بازگشت توازن به بازار نفت کمک خواهد کرد. در همین حال سازمان اطلاعات انرژی آمریکا (EIA) نیز پیش‌بینی کرده آمریکا در سه ماه سوم سال جاری به یک واردکننده خالص نفت تبدیل خواهد شد و در بیشتر ماه‌های سال ۲۰۲۱ واردکننده باقی خواهد ماند. این منبع در مورد تقاضای جهانی نفت نیز گفته در سال ۲۰۲۰ تقاضا ۱/ ۸ میلیون بشکه در روز کاسته می‌شود. این در حالی است که این اداره پیش از این برآورد کرده بود در این سال تقاضا ۲/ ۵ میلیون بشکه کم شود.
آژانس بین‌المللی انرژی
آژانس در گزارش اخیر خود گفته چشم‌انداز بازار جهانی نفت «اندکی بهبود یافته»؛ زیرا توازن عرضه و تقاضا در وضعیت بهتری قرار گرفته است. این سازمان گفته ماه مه از نظر کاهش تولید جهانی نفت «تاریخی» خواهد بود. در سمت عرضه بازار، اوپک پلاس قدرت تاثیرگذاری خود بر بازار را نشان داده و قیمت پایین نفت بر دیگر تولیدکنندگان خارج از این گروه نیز فشار زیادی وارد آورده است. در گزارش این نهاد آمده است: «ما شاهد کاهش تولید بزرگی از سوی کشورهای خارج از توافق اوپک پلاس با سرعت بیش از انتظار هستیم.» بر اساس گزارش بلومبرگ، در لحن گزارش IEA تغییر ملموسی دیده می‌شود، چراکه آژانس در گزارش خود در ماه گذشته که به «آوریل سیاه» معروف شده بود، هشدار داده بود کاهش تولید اوپک پلاس احتمالاً نخواهد توانست جلوی پر شدن ذخایر نفتی را بگیرد.
فاتح بیرول، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی در مصاحبه‌ای گفته تصویر صنعت نفت هنوز بسیار تیره است و افزوده اگرچه ممکن است سنگین‌ترین تخریب تقاضا را پشت سر گذاشته باشیم، نااطمینانی‌های بزرگی هنوز پابرجاست. آژانس در مورد تقاضا کمی خوش‌بین‌تر از گذشته پیش‌بینی کرده تقاضا در فصل دوم سال به ۳/ ۷۹ میلیون بشکه در روز برسد که ۲/ ۳ میلیون بشکه بیش از برآورد پیشین آن است. با این وجود این منبع اطلاعاتی مصرف نفت در فصل جاری را ۲۰ میلیون بشکه در روز به‌طور متوسط کمتر از سطح سال ۲۰۱۹ دانسته است. همچنین از نظر IEA تقاضای نفت در سال ۲۰۲۰، ۶/ ۸ میلیون بشکه در روز نسبت به سال گذشته کاهش خواهد یافت که معادل ۹ درصد افت است. این نهاد پیش از این بر این باور بود که این رقم ۷۰۰ هزار بشکه بیشتر باشد.
برخی شرکت‌های نفتی مانند بی‌پی گزارش کرده‌اند مصرف نفت در حال بالا رفتن است. بی‌پی در این مورد گفته یک اصلاح قیمت عمده در راه است.
آژانس همچنین گفته تولید در ماه جاری میلادی (مه) ۱۲ میلیون بشکه در روز نسبت به ماه گذشته کاهش خواهد یافت؛ چراکه عربستان، روسیه و دیگر تولیدکنندگان اوپک پلاس کاهش تولید را شروع کرده‌اند. هفته گذشته چند کشور عربی عضو اوپک گفتند تولید خود را بیش از تعهد خود در اوپک پلاس در ماه ژوئن کاهش خواهند داد. تلاش این کشورها با کاهش تولید از سوی آمریکا، کانادا و چند کشور دیگر توان بیشتری یافته است. آژانس ادعا می‌کند تولید خارج از اوپک پلاس تاکنون ۳ میلیون بشکه در روز نسبت به سطوح ابتدای سال میلادی جاری کاهش یافته و می‌تواند تا پایان سال یک میلیون بشکه دیگر نیز کاسته شود.
از آن‌جا که اغلب این کاهش تولید در میادین شیل آمریکا اتفاق خواهد افتاد، این سازمان پیش‌بینی کرده تا پایان ۲۰۲۰ تولید آمریکا ۸/ ۲ میلیون بشکه در روز کاهش یابد که سه برابر کاهش تولید برآورد‌شده عربستان به شمار می‌رود. این نهاد در گزارش خود نوشت: «فعالیت در مخزن شیل رکورد زده است و تقریبا همه شرکت‌ها تولید غیراقتصادی را متوقف کرده‌اند.» بی پی که در این میادین فعالیت دارد، می‌گوید ممکن است بازگرداندن برخی از چاه‌های پرهزینه به مدار تولید پس از رفع خطر کرونا دشوار باشد. اگرچه IEA اندکی نسبت به قبل خوش‌بین‌تر شده، اما اذعان می‌کند چشم‌انداز برای نفت هنوز نامشخص است. چراکه معلوم نیست آیا دولت‌ها خواهند توانست بدون شیوع دوباره کرونا به فعالیت‌های اقتصادی بازگردند و اینکه کشورهای عضو اوپک پلاس تا کجا به توافق کاهش تولید پایبند خواهند بود.
پارادایم جدید انرژی
در این شرایط یک سناریو دیگر نیز محتمل به نظر می‌رسد. عوامل خارج از اوپک مانند توسعه میادین شیل در سال‌های دور با قیمت بالای 100 دلاری نفت توجیه پیدا کرده بود و آمریکا توانست با استفاده از این فرصت تولید خود را به شکل قابل‌توجهی افزایش دهد به‌گونه‌ای که تنها در سال 2014 تولید روزانه نفت این کشور توانست بیش از 1.6 میلیون بشکه افزایش یابد. با کاهش قیمت این صنعت در آمریکا دیگر رونق نخواهد داشت که با توجه به شرایط رکود اقتصادی در آسیا چندان محتمل نمی‌رسد.
حال مسئله این است که چرخش جهانی در استفاده از انرژی‌های نو در کشورهای اروپایی، ژاپن و آمریکا می‌تواند جلوی این بحران انرژی را بگیرد یا خیر؟!
