جنگ بر سر قیمت خودرو
زمانی بود که پراید، این ارزان‌ترین خودروی ایران به قیمت پایین در دسترس عموم قرار داشت. امروز خودروهای داخلی حکم سرمایه را پیدا کرده‌اند و بسیار بیش توان قشر پایین و حتی متوسط در بازار ایران عرضه می‌شوند. با ورود ستاد تنظیم بازار و شورای رقابت به عرضه خودرو دچار رکود و حتی توقف شد و خریداران به امید کاهش بیشتر قیمت‌ها دست نگهداشتند.
بیشتر بخوانید:
چرا پراید سنگ محک بازار خودرو است؟
دلالی و عرضه پایین کارخانه، ریشه افزایش قیمت خودرو
دلیل جهش قیمت خودرو در فضای رکود چیست؟
بازار کساد دلالان خودرو و کاهش شدید قیمت‌ها
مقیمی: همه هزینه‌ها را نباید گردن مردم انداخت
مدیرعامل ایران خودرو با بیان اینکه همه هزینه‌ها را نباید به گردن مردم انداخت گفت: خودروساز باید تیراژ را افزایش داده و محصولات مشترک تولید کند. در تمام دنیا تعداد زیاد محصول براساس تعداد محدود پلتفرم تولید می شود.
فرشاد مقیمی مهم‌ترین مسیر دستیابی به موضوع خرید ارزان را افزایش تیراژ تولید دانست و گفت: نباید به زنجیره پایین دست فشار بیاوریم. وقتی تیراژ افزایش یابد قیمت تمام شده سازنده نیز کاهش می‌یابد. افزایش بهره‌وری و بالا بردن تکنولوژی در خرید ارزان موثر خواهد بود.
مدنی: با قیمت دستوری مشکلی حل نخواهد شد
مدیرعامل پیشین سایپا در این زمینه گفته است که شورای رقابت معمولا برای قیمت‌گذاری فرمول خاص خود را دارد و سقف قیمتی را اعلام می‌کند و ضرایبی را نیز در نظر گرفته است.
مدنی گفت در سال‌های قبل نیز این ضرایب شامل بهره‌وری، بهبود کیفیت، تورم بخشی بود. تجربه نشان داده که این روش جواب نمی‌دهد و عمدتا بر اساس قیمت تمام شده به علاوه حاشیه سود شرایط بهتر باشد.
به گفته این مقام مسئول در سایپا آنچه مسلم است هر قیمتی را که شورای رقابت اعلام کند و با بازار تفاوت داشته باشد هیچ مشکلی را حل نخواهد کرد. علت اصلی گران شدن خودرو این است که کالاها گران شده است و ارزش پول مردم در حال پایین آمدن است. در کاهش ارزش سرمایه‌ای ارز، مسکن راکد مردم به سمت بورس و اینک خودرو روی آورده‌اند.
البته گفتنی است در گزارش خبرنگار جام جم از بسیاری از نمایشگاه‌داران عنوان شد که محصولات داخلی از سوی خودروسازان به بازار عرضه نشده است و به دلیل عرضه اندک قیمت این محصولات بسیار بالا رفته است. مدنی نیز مانند بسیاری دیگر از کارشناسان طرفدار بازار آزاد راه حل را در تعیین قیمت در حاشیه بازار می‌داند.
آیا خودروی ایرانی ارزان است؟
در این میان بسیاری از طرفداران افزایش قیمت خودرو با استناد به قیمت دلار می‌گویند هنوز خودروهای ایرانی حتی با افزایش قیمت‌های اخیر جزو ارزانترین‌ها در دنیا به حساب می‌آیند. مثلاً خودروهای صفر زیر 5000 دلار را امروز به سختی می‌توان در دنیا پیدا کرد. البته بایستی گفت که حقوق متوسط کارمندان در آمریکا حداقل نزدیک به 2 هزار دلار و در اروپا 1500 یورو است. اگر بخواهیم خودروهای مورد پسند مردم را حتی با عوارض اندک به بازار وارد کنیم حداقل با قیمت‌های 10 تا 20 هزار دلار مواجه می‌شویم که بسیار بیشتر از قیمت حال حاضر پراید است.
دکتر امیرحسین خالقی کارشناس اقتصادی این موضوع را از چند منظر مورد بررسی قرار داده است:
نخست اینکه ارزان بودن و گران بودن بدون در نظر داشتن ارزش مورد نظر مشتری بی معناست. اگر ایران خودرو به جای سمند، فرغون چهارچرخ تولید کند کمااینکه قیمت آن به 500 دلار هم نرسد بعید است فتح‌الفتوح ایران خودرو را کسی به حساب بیاورد. کشف ترجیحات مشتری و ارزان و گران بودن فقط و فقط در یک بازار آزاد و با در نظر داشتن رقابت موضوعیت دارد و من از بیرون نمی توانم بگویم فلان محصول ارزان یا گران است.
دوم اینکه قیمت خرید تنها گویای واقعیت نیست، مشتری علی الاصول قیمت کل (یعنی قیمت خرید + هزینه های استفاده از محصول در طول دوره عمر آن) را در نظر می‌گیرد. البته به اصطلاح ارزش اسقاطی (یعنی بهای محصولی که عمر مفیدش تمام شده است) هم بخشی از کار است. قیمت خرید شاید پایین باشد، ولی هزینه‌های استفاده از محصول می‌توان چنان بالا باشد که در کل محصول مطلوبیت بالایی نداشته باشد.
سوم اینکه بنا نیست همه هزینه خرید یکجا پرداخت شود که قیمت‌های مطلق را با هم مقایسه کنیم، خرید اعتباری 15000 هزار دلاری یک خودرو شاید مطلوب‌تر از خرید نقدی 75000 دلاری خودروی دیگر به حساب آید.
چهارم اینکه سناریوی تولید و احداث تاسیسات تولید فلان کمپانی خودروسازی در بزار مصرف نهایی هم بخشی از کار است، فرض کنیم فورد امکان تولید در ایران را داشته باشد، در شرایط کمی رقابتی شاید این مزیت قیمتی خودروسازهای وطنی دود شود و به هوا رود! (البته از دشواری های سیاسی و "امنیتی" فعالیت اجنبی در ایران بی خبر نیستم).
