آیا بورس حباب دارد؟
هر چندی صحبت از حباب در یکی از بازارهای کشور می‌شود. یکبار حباب در بازار مسکن امان مستاجران و خریداران را می‌برد. یکبار حباب در بازار ارز اقتصاد کشور را فلج می‌کند. یکبار حباب در بازار طلا و سکه رخنه به درآمدهای اندک مردم می‌زند. و اینک نیز صحبت از حباب در بازار سرمایه و بورس است. در این مقاله بررسی خواهیم کرد که این گفته چه معنایی دارد و واکنش فعالان در برابر حباب چه باید باشد.
هجوم نقدینگی‌ها به بازار بورس؟ این عنوان در هفته‌های گذشته چند روزی تیتر روزنامه‌ها را پر کرد. بورس ایران برای اولین بار در تاریخ خود شاخص کل یک میلیون را رد کرد و البته در نزولی اندک، کمی وضعیت بازار ترمیم یافت و اکنون بار دیگر در حال بالا رفتن است. با این حال نغمه‌های کسانی که صحبت از حباب می‌کنند همچنان شنیده می‌شود.
در این میان بسیاری نیز هشدار می‌دهند در بورس ایران باید هشیار بود که بازه سودآوری بین 2 تا 3 سال است و فعالان بورس باید تحلیل‌های بنیادی، فنی (تکنیکال) و مالی را بیاموزند و پس از آن وارد این عرصه شوند. رویکردی که بسیاری از در دیگر بازارهای موازی مانند ارز، مسکن، خودرو، طلا تا کنون نیاموخته‌اند. شاید دلیل ناامیدی بسیاری از بورس در همان ابتدا همین انتظار بالا در کنار نیاموختگی بود.
بیشتر بخوانید:
سقوط بورس با بازار ارز چه می‌کند؟
برخی از کارشناسان مانند کشمیری پور با توجه به رشد قيمت دلار و نزديك شدن قيمت دلار نيما به دلار آزاد و افزايش توليد، شاهد جهش سودآوري در سال ٩٩ خواهیم بود. این به معنی افزایش سوددهی سهام‌ها در حدود 7 تا 8 واحد است. به گمان این دسته بازار بورس هنوز براي يك سرمايه‌گذاري ميان مدت و بلند مدت عالي به نظر مي‌رسد. حتی در مقایسه با بازارهای موازی مانند مسکن بازار بورس نه تنها حبابی ندارد بلکه سرزنده‌تر است. یعنی اینکه بازار بورس ایران توان رسیدن به شاخص دوبرابر یعنی به حدود به حدود دو ميليون واحد هم برسد باز هم بازار بورس نسبت به بازار ملك ارزنده‌تر است.
رشد اقتصادی صفر، تورم 40 درصد
در شرایطی که طبق پیش بینی‌ها نرخ رشد اقتصادی صفر درصد است و مرکز پژوهش‌های مجلس نیز رشد منفی 6 درصد را محاسبه کرده است. در چنین شرایطی سوددهی بازار بورس با شک و تردید روبرو است. این رکود را باید به پیش‌بینی نرخ تورم 35 تا 40 درصدی نیز همراه کرد. البته این پیش‌بینی با شیوع کرونا کمی تعدیل شده است. 50 درصد از اقتصاد ایران در بخش خدمات فعالیت می‌کنند که از این بیماری آسیب زیادی دیده‌اند. بخش نفت نیز از کرونا ضربه وحشتناکی را دریافت کرد.
به گمان عبده تبریزی دبیر کل پیشین بورس تهران و از کارشناسان برجسته اقتصادی کشور: شرایط اقتصاد ایران قبل کرونا دشوار بود و ارقام مناسبی برای رشد نرخ، تورم و سطح نقدینگی آن پیش بینی نشده است.
اگر دولت ۵۰ هزار میلیارد تومان به صندوق بیکاری و بانک مرکزی در مجموع ۷۵ هزار میلیارد تومان بابت کرونا پرداخت کند، علاوه بر آن دولت مجوز برداشت یک میلیارد یورو از صندوق توسعه ملی را از سوی مقام معظم رهبری دریافت کرده است. در چنین سطحی با کسری بودجه بالایی روبرو خواهیم شد. در چنین شرایطی ورود به راهکار دولت بازار سرمایه و ایجاد سه صندوق با ارزش ۴۵هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود که پتانسیل فروش دارد.
رکود مسکن، رونق طلا
به عقیده عبده تبریزی به نظر می رسد بعد از کرونا بازار مسکن فرصت سرمایه گذاری کمتری پیدا کند و از سوی دیگر بازار طلا قدرت می‌گیرد. عبدتبریزی با اشاره به نقدینگی قابل ملاحظه ای در کشور، گفت: بخشی از این نقدینگی بدون ایجاد اشتغال بر روی قیمت کالا و خدمات رفته است، همچنین با اقدامات کنترلی بانک مرکزی، بازار ارز از حوزه سفته بازی خارج شده و مسکن نیز آرام گرفته است، بنابراین در حال حاضر تمام نقدینگی در بازار سهام است.
وی با بیان اینکه با توجه به سود فعلی بانکی نقدینگی امروز جایی به غیر از بازار سرمایه ندارد، گفت: مردم در برابر تورم ۴۰ درصدی به دنبال دفاع از ارزش پول خود هستند، بنابراین به سمت بازار سهام رفته اند در این شرایط با وجود ریسک بالا نمی توانیم به آنها بگوییم از این بازار خارج شوند؛ اما بايد مراقب باشند. این تحلیلگر اقتصادی با اشاره به ورود دولت به بازار سرمایه و عرضه سهام خود در بازار، تاکید کرد: عرضه این سهم‌ها در بازار از رشد بی‌رویه بورس جلوگیری می‌کند، بنابراین ریزش بازار سرمایه می‌تواند با مدیریت درست انجام شود.
