
ارز دیجیتال چیست و چگونه کار میکند؟
ارز دیجیتال یا رمزارزها امروز در بسیاری از کشورها به مانند پول ملی داد وستد میشود. پدیدهای که شاید ده سال پیش از این قابل تصور نبود. هم اکنون هر بیت کوین، قدیمیتری و باارزشترین ارز دیجیتال دنیا، به قیمت 9 هزار 219 دلار معامله میشود و در همین ماه روزهایی بود که این رمزارز به مرز 10 هزار دلار هم رسیده بود.
با این همه هنوز هم بسیاری از افراد اطلاع درستی در مورد ارزش این ارزها ندارند و از سوی دیگر تقلبها و کلاهبرداریهایی نیز به اسم ارز دیجیتال صورت میگیرد.
ارز دیجیتال، تجربه ارز غیروابسته
شاید جذابترین مشخصه ارز دیجیتال عدم وابستگی آن به سیستمهای متمرکز و نهادهای دولتی و خصوصی است. دیگر خبری از دخالت دولتها در مدیریت و پیشبرد پروژههای موجود در شبکه بلاکچین نیست. شبکه بلاک چین، شبکهای وسیع و گسترده است که ارزهای دیجیتالی در بستر آن تبادل میشوند. استفاده از انواع ارز دیجیتال برای تراکنشهای مالی مختلف از نقاط گوناگون دنیا مقدور است. برای انجام هرگونه تراکنش با ارز دیجیتالی در بستری گسترده به کلیدهای عمومی و خصوصی نیاز است. این کلیدها، امنیت فعالیت با رمزارزهای دیجیتالی را بالا میبرند. در واقع، عملیات تراکنش با ارزهای دیجیتال به کمک فرایندهای رمزگذاری مسیر تراکنش انجام میشود.
ساتوشی ناکاموتو: من خالق بیتکوین نیستم
داستانهای زیادی در مورد خالق بیت کوین گفته شده است اما تا کنون خالق اصلی این اولین رمزارز جهان بر کسی مشخص نشده است. نخستین بار ناکاموتو در مقالهای علمی ظهور ارزی دیجیتال را نوید دارد. برخی میگویند این نامی جعلی است و برخی دیگر آن را به گروهی نسبت میدهند. نویسنده مقاله نیز اذعان دارد که خالق بیت کوین نیست. در دنیای دیجیتال به بیتکوین توجه زیادی میشود. این ارز، قیمت ارزهای دیگر را تعیین میکند و روی مسیری که ارزهای دیگر دیجیتالی طی میکنند، اثرات فوقالعادهای دارد. قبل از اینکه ایده طراحی و تولید اسکناسهای دیجیتالی به عرصه ظهور برسد، بیتکوین به عنوان ارزی به بازار عرضه شد که برای معامله و انجام تراکنشهای مختلف با آن، هیچ واسطهای میان دریافتکننده و گیرنده وجود نداشت. در واقع، ارز دیجیتال بیت کوین در بستری کاملا غیرمتمرکز، امکان معامله میان دو فرد را بدون نیاز به بانکها و موسسات فراهم میکند. در واقع، بیت کوین و شیوه جذاب تراکنش با آن، قبل از اینکه ایده پول دیجیتالی به منصه ظهور برسد، پا به دنیا گذاشت.
ارز دیجیتال چگونه کار میکند؟
همانطور که عنوان شد، بیتکوین و ارزهای دیجیتال دیگر به عنوان اختراعی جانبی در حین کار کردن روی پروژه پول دیجیتالی به وجود آمدند. این پروژه به دنبال تولید روشی بود که طی آن در بسترهای دیجیتالی، امکان تبادل و تراکنش مالی مقدور شود اما این سیستم، سیستمی متمرکز بود. درحالیکه بیتکوین و انواع ارز دیجیتال در بستری کاملا غیرمتمرکز قابلاستفاده هستند و این دستاوردی تصادفی است که در طی کار کردن روی تولید پول دیجیتالی به دنیا معرفی شد. از مزایای سیستم و شبکه غیرمتمرکز میتوان به این موضوع اشاره کرد که تمام تراکنشها در بستر بلاکچین و شبکهای که ارزهای دیجیتال در آن رد و بدل میشوند مانند یک دفتر کل حسابداری بسیار بزرگ است. در این دفتر کل بزرگ، تمام تراکنشهایی که از سوی کاربران صورت میگیرد، کاملا در شبکه ثبت میشود و همه از آن خبر دارند. در این صورت، امکان ایجاد تغییر در اطلاعات ثبتشده در سیستم و دستکاری آنها وجود نخواهد داشت. هر تراکنش جدیدی که قرار است در سیستم به ثبت برسد باید مورد تایید تمام کاربرانی باشد که در شبکه بلاک چین و شبکههای مشابه آن با عنوان گره شناخته میشوند.
تولید ارز دیجیتال
انواع ارزهای دیجیتال از طریق استخراج کردن از سوی کارشناسانی تولید میشوند که آنها را با روشهایی پیچیده و رایانههایی مجهز، تولید یا به عبارت بهتر استخراج میکنند. در مسیر استخراج ارز دیجیتال، چیزی به نام هَش وجود دارد. هَش، در واقع نوعی مکانیزم است که هر بلوک اطلاعاتی در شبکه بلاک چین را به بلوک قبلی خود مرتبط میکند. استخراجکنندگان ارزهای دیجیتالی با تولید هر بلوک و اضافه کردن آن به بلاکچین، کار خود را پیش میبرند. برای اینکه بتوان، ارزهای دیجیتال را استخراج کرد نیاز به رایانههای پیشرفته وجود دارد. ضمن اینکه این فرایند، برق بسیار زیادی هم مصرف میکند. مصرف برق زیادی که در حین استخراج ارزهای دیجیتال به کار گرفته میشود، باعث شده تا دلمشغولی بزرگی برای ماینرها یا همان استخراجکنندگان پول دیجیتال به وجود آید. برخی از دولتها هم معتقدند که این حجم از الکتریسیته برای هر کشوری، هزینه زیادی به همراه خواهد داشت.
چند مدل ارز دیجیتال داریم؟
ارزهای دیجیتال از تنوع زیادی برخوردار هستند. بیشتر آنها کارکرد و ویژگیهای مشابهی دارند. معروفترین آنها بیت کوین است. اما موارد و گزینههای مشهور دیگری هم در دنیای ارزهای دیجیتال وجود دارد که از آنها میتوان به ریپل (Ripple)، اتریوم (Ethereum)، لایت کوین (Litecoin) و مونِرو (Monero) اشاره کرد. این ارزهای دیجیتالی، مشهورتر از گزینههای دیگر بازار هستند و به نوعی رهبران بازار ارزهای دیجیتالی به شمار میروند. شاید برایتان این سوال به وجود آمده باشد که وضعیت ارز دیجیتال در ایران به چه ترتیب است. در ایران هم مانند سایر نقاط دنیا، ارزهای دیجیتال مورد بررسی افراد خبرهای مانند مهندسان، سرمایهگذاران و از همه مهمتر دولت قرار گرفتهاند. البته فعلا به شکل رسمی و قانونی، خبری درباره استفاده و کاربرد این ارزها مطرح نشده است. اخباری درباره اینکه دولت، به زودی، ارز دیجیتال مخصوص به خود را راهی بازار میکند هم در میان اخبار منتشر شده بود اما اینکه چنین قضیهای تا چه اندازه جدی باشد، چندان مشخص نیست. در هر حال، نخبگان و کارشناسان زیادی در ایران هم در حال بررسی ارزهای دیجیتال و کارکردهای آن هستند.