راه‌اندازی استارتاپ ارزان در جایی خوش‌آب‌وهوا چرا و چگونه؟
اگر شما هم مدتی در کلانشهرهای بزرگ مثل تهران زندگی کرده باشید، حتما این جمله را شنیده‌اید که «تهران به جزء دود و آلودگی چه دارد؟»، بعد هم در ادامه گوینده صحبت از این می‌کند که فلان شهرستان و بهمان روستان خیلی بهتر است. واقعیت این است که شهرهای بزرگ همچون تهران امکانات زیادی دارد برای همین خیلی‌ها ترجیح می‌دهند که در آنها ساکن شوند. اما زیر پوست چنین شهرهایی مشکلات زیادی هم هست که دود آلودگی را می‌توان کوچکترین‌شان قلمداد کرد!
به عنوان مثال مشکلات اقتصادی زندگی در کلانشهرها که تکرار آن مرثیه‌ای پرغصه است و مرور آن دردی را دوا نمی‌کند. اگر شما خواننده گرامی در زمره کسانی هستی که به هیچ‌وجه ممکن امکان ترک زندگی در کلانشهرها را نداری به طور حتم مخاطب سایر سطور این متن نیستی و تا همین‌جا باید بابت اینکه وقت گذاشتی برای مطالعه مورد تقدیر بگیری. ولی اگر آرزو داری روزگاری نه‌چندان دور به دور از هرگونه هیاهو و جنجال شهرنشینی ساکن یک منطقه خوش آب‌وهوای ایران عزیز شوی و از طبیعت آن حظ وافر ببری و البته در کنار آن به دنبال راهکاری اقتصادی برای زیست در چنین مناطقی هم هستی، این چند سطر باقیمانده از این متن شاید به دردت بخورد.
اگر هم جوانی و جویای راه‌اندازی یک کار و بار ارزان باز هم پیشنهاد ما این است که همراه این متن شوی چون می‌خواهیم بگوییم ایران فقط شهرها بزرگش نیست که برای کار کردن و راه‌اندازی یک کار مجبور باشی آنجام بمانی فقط کافیست کمی با این تک مصرع «چشمان را باید شست، جور دیگر باید دید» در حوزه کارآفرینی و اشتغال به مسائل نگاه کنی.
نگاهی به چند سوال پر تکرار درباره کارآفرینی روستایی
اما شاید اصلی‌ترین سوال‌ها درباره راه‌اندازی یک استارتاپ در شهرستان‌ها و مناطق روستایی این باشد که با وجود تمرکز جمعیت و مشاغل در شهرهای بزرگ چگونه ممکن است چنین ایده‌هایی را عملی کرد و انتظار موفقیت داشت و آیا بعد از شروع به کار می‌توان مشتری برای فروش کالا یا خدمات پیدا کرد؟
یک پاسخ ساده این است که نتایج سرشماری جمعیت کشور نشان می‌دهد جمعیتی بالغ بر 20 میلیون نفر در سال 95 ساکن روستاها بودند که اگر جمعیت شهرستان‌ها را هم به آن بیفزاییم به طور بالقوه چنین مناطقی می‌تواند جذابیت‌های بازاری خودش را داشته باشد. برآورد می‌شود تا سال 1415 هم جمعیت ساکن در مناطق روستایی و شهرستان‌ها از این حد کمتر نشود.
شناسایی پتانسیلهای منطقه روستایی
علاوه بر پتانسیل جمعیتی مناطق مورد اشاره، یکی از ویژگی‌های جذاب مناطق روستایی و شهرستان‌ها این است که می‌توان امکانات چنین مناطقی را ارزان‌تر در اختیار گرفت. قیمت زمین، آب، برق و بسیاری خدمات در مقایسه با مناطق شهری مناسب‌تر است و نیروهای کار هم ارزان‌تر هستند که می‌توان خصلت سادگی و صمیمیت بسیاری از مردمان این مناطقی را هم به ویژگی‌ها فوق اضافه کرد.
البته نمی‌توان صرفا با توجه به آنچه در بالا مطرح شد به مقوله کارآفرینی نگاه کرد، به طور حتم مطالعه بر نوع منطقه‌ای که قرار است انتخاب کنید، امکانات آن و توجه به ویژگی‌های اقتصادی- اجتماعی حتما لازم است. به‌عنوان مثال اگر قصد دارید در یک روستا کارگاه نجاری راه‌اندازی کنید، لازم است بررسی امکانات منطقه همچون دسترسی به مواد اولیه (چوب و نئوپان) و چگونگی حمل‌ونقل کالاهای تولیدی‌تان به بازارهای هدف را حتما لحاظ کنید. به عبارتی می‌توان گفت مناطق روستایی و شهرستان‌ها برای راه‌اندازی صنایع خرد مناسب هستند اما در کنار آن لازم است دسترسی به صنایع بالادستی مورد نیاز کسب‌وکارتان را ارزیابی کنید.
گاهی لازم است برای ساخت یک کالای نهایی، بخشی از قطعات آن توسط دیگر کارگاه‌ها و پیمانکاران صورت پذیرد، بنابراین به منظور راه اندازی یک کسب‌وکار در مناطق دورافتاده حتما نیم‌نگاهی به وضعیت اقتصادی و صنعتی آن منطقه و پتانسیل‌ها و نقطه ضعف‌های آنجا برایتان لازم و ضروری است.
مشاغل روستایی را محدود نبینید!
یک نکته را خوب است به‌خاطر داشته باشید، به باور بسیاری در مناطق روستایی تنها می‌توان به کشاورزی، دامداری و فعالیت‌هایی در حیطه صنایع دستی پرداخت. به‌همین خاطر تا اسمی از راه‌اندازی یک کسب‌وکار روستایی می‌شود فورا مشاغل مورد اشاره در اذهان تداعی می‌شود. اما کسب‌وکارهای روستایی و شهرستانی فقط اینها نیستند مگر اینکه فرد علاقمند باشد در همین زمینه‌ها فعالیت کند. امروز با گسترش اینترنت به اکثر مناطق ایران و شبکه مخابراتی تلفن همراه از داخل یک روستا هم می‌توان بسیاری مشاغل را ایجاد یا هدایت و راهبری کرد.
به عنوان مثال اگر شما یک جوان کار بلد در حوزه حسابداری هستید، می‌توانید یک شرکت کوچک یا خانگی در حوزه حسابداری در همان منطقه شهرستان و روستای خود داشته باشید و برای بازاریابی خدمات‌تان شرکت‌های محل زندگی و شهرهای بزرگتر را پیدا کنید که البته این مثال قابل تعمیم به بسیاری از جوانان با مهارت‌های تحصیلی و شغلی مختلف است.
فراموش نکنید در مناطق روستایی و شهرستان‌ها می‌توان کسب‌وکارهایی راه‌انداخت که برای همان اقتصاد سنتی این مناطق صنعتی حیاتی محسوب می‌شود. به عنوان مثال تولید یکسری آلات و ادوات کشاورزی ساده که در کارگاه‌های کوچک امکان تولید آن وجود دارد. یا تولید یکسری از کودهای شیمیایی و زیستی که تحصیل‌کرده‌های علوم پایه در رشته‌هایی همچون شیمی، زیست‌شناسی و مهندسان کشاورزی به خوبی از عهده آنها بر می‌آیند.
در پایان شاید بد نباشد به لیستی از مشاغل پیشنهادی در مناطق روستایی و شهرستان‌ها که با شرایط کلی این مناطق سازگاری بیشتری دارد و در ادامه می‌آید کمی فکر کنید:
- تولید محصولات ارگانیک با تمرکز بر عرضه محصولات در شهرها
- شرکت‌های خدماتی و نظافتی با تمرکز بر عرضه خدمات در همان منطقه
- راه‌اندازی سالن آرایش و زیبایی با تمکرز بر عرضه خدمات در همان منطقه
- تولید و فرآوری محصولات غذایی سنتی با تمرکز بر عرضه محصولات در شهرها
- کشت گیاهان گلخانه‌ای و زود بازده با تمرکز بر عرضه محصولات در شهرها
- راه‌اندازی دفتر خدمات گردشگری و توریستی در مناطق با پتانسیل
- راه‌اندازی شرکت‌های با خدمات مبتنی بر شبکه اینترنت با تمرکز بر عرضه خدمات در همان منطقه و شهرهای دیگر
اسیر اخذ مجوز نشوید
ممکن است شما هم بعد از خواندن این متن یا در خلال آن یکی از اصلی‌ترین سوالاتی که ذهن‌تان را درگیر کرده است این باشد، که راه‌اندازی یک کسب‌وکار و استارتاپ چه در داخل مناطق شهری، شهرستان‌ها و همچنین روستاها نیازمند کسب مجوزهایی است. البته مجوزهای حساس همچون موارد مربوط به بهداشت و غذا بهتر است حتما اخذ شود چرا که شوخی بردار نیستند.
اما این را هم یادتان باشد بسیاری از قوانین سخت‌گیرانه و بوروکراسی‌های اداری در شهرهای بزرگ دیده می‌شوند، در یک منطقه روستایی کسب‌وکاری در حد یک کارگاه کوچک به راحتی زیر ذره‌بین ماموران دولتی قرار نمی‌گیرد، بنابراین گاهی می‌توان فعالیتی اقتصادی را شروع کرد، به‌درآمدزایی حداقلی رساند یا به این مرحله رسید که قابلیت توسعه دارد بعد کفش آهنی پوشید و در ادارات مختلف دولتی اسیر گرفتن مجوز شد!
