
تولید ناخالص ملی در دوران پساکرونا چه معنایی دارد
امروز تولید ناخالص ملی GDP معمولاً برای اندازهگیری رشد توسعه کشور استفاده میشود. این در حالی است که واضع این معیار اقتصادی ویلیام پتی، اتفاقاً دیگران را از این کار منع کرده بود. تولید ناخالص ملی صرفاً معیاری است برای اندازهگیری ارزش پولی محصولات نهایی تولیدشده توسط واحدهای اقتصادی مقیم کشور در دوره زمانی معین (سالانه یا فصلی).
در سال 2020 این معیار در سراسر جهان شروع به کاهش کرده است. این معیار نشان میدهد که صرف هزینه در تمامی بخشها در سراسر جهان کاهش یافته است. نشانهای از رکود سراسر در جهان. اما همانگونه که گفته شد این معیار میتواند گمراه کننده باشد و بایستی همراه با دقت به کار برده شود.
چین و آمریکا دو آمار مختلف در یک شرایط
مثلاً در سال جاری تولید ناخالص ملی در ایالات متحده و ژاپن نسبت به سال پیش رشد داشته است. این نشانگر میزان گسترش و یا بسته شدن اقتصاد سال جاری است. مخصوصاً در شرایطی که اقتصاددانان بین بستن و بازشدن بازارها در شرایط کرونا نوسان میکنند اعداد و آمارهای اقتصادی و مخصوصاً تولید ناخالص ملی میتواند گمراه کننده باشد. نتایج واقعی نشان میدهد که ویروس کرونا حاصل یک سوم اقتصاد آمریکا را در خود بلعیده. به عبارتی تولیدات آمریکایی یک چهارم دوم سال میلادی 2020 نزدیک 9 درصد کمتر از سال مشابه بودند. با این حال گزارش تحلیل اقتصادی تولید ناخالص ملی ایالات متحده نشان میدهد که در یک چهارم سوم سال میزان تولید ناخالص داخلی در ایالات متحده افزایش داشته است. در این بازه زمانی تولید در این کشور 7.4 درصد بیشتر شده و تحلیل ریاضیاتی ساده نشان میدهد که با وجود اپیدمی کرونا اقتصاد گسترش بافته است. این درحالی است که در واقعیت امر تولید ناخالص ملی نسبت به سال پیش در همین زمان 3 درصد کاهش یافته است.
کوچک شدن اقتصاد جهانی
چنین کاهشی را میتوان در دیگر نقاط جهان نیز مشاهده کرد. به گزارش صندوق بینالملل پول اقتصاد جهانی 4.4 درصد کوچکتر شده است. تنها چین وضعیت بهتری نسبت به دیگر نقاط جهان دارد. جایی که تولید ناخالص ملی 5 درصد نیز افزایش یافته است. این نشان از مدیریت بهتر از بحران کرونا نسبت به دیگر کشورها دارد.
به دلیل گسترش ویروس کرونا بسیاری از فعالیتهای اقتصادی با دشواری روبرو بودند. رستورانها و غذاخوریها، توریسم و گردشگری و حتی دندانپزشکان گروهی بودند که بیشترین ضرر را از گسترش ویروس کووید 19 دیدند. در برخی از کشورهای این ویروس تأثیر بیشتری گذاشت. مثلاً آلمان تا حدودی موفق شد تأثیرات منفی ویروس کرونا را مهار کند و اقتصاد این کشور 6 درصد کوچک شد اما این ویروس بر روی اقتصاد اسپانیا تأثیر بیشتری گذاشت و اقتصاد اسپانیا در سال 2020 نزدیک 13 درصد کوچکتر از سال پیش شده است.
در این میان اقتصاددانان آینده اقتصادی جهان را خوشبینانه پیشبینی نمیکنند. تخمین زده میشود که برزیل، بریتانیا، فرانسه و ژاپن همگی در سال 2022 کمتر از سال 2019 تولید داشته باشند. ممکن است نزول اقتصادی ایتالیا تا سال 2025 ادامه داشته باشد.
عمق و ادامه وضعیت قتصادی آینده جهان را به سختی میتوان با میزان ارزش پولی که واحدهای اقتصادی در کشور تولید میکنند سنجید. وقتی خانوارهای در شرایط کرونا مجبور میشوند هزینههای بیشتری برای خدمات درمانی بپردازند و هنگامی که خانوارها مشاغل خود را از دست میدهند و سعی میکند با خرید طلا و دیگر داراییهای باارزش داریی خود را حفظ کنند این موضوع در تولید ناخالص ملی تأثیرگذار است.
از طرفی ورشکستگی شرکتها و توقف سرمایهگذاری، ممکن است سرمایهگذاری را برای سالهای آینده حفظ کند. زمانی که کشورهای ضربه دیده با افزایش جهشی سرمایهگذاری و درنتیجه افزایش ناگهانی تولید سرانه داخلی مواجه خواهند بود.
ترس از سرمایهگذاری
دولتها میتوانند با سرمایهگذاری در بخشها حساس ترس از سرمایهگذاری و آینده را کاهش دهند و مشوقی باشند برای افزایش تولید و مصرف. این رفتار دولتها میتواند به تولید ناخالص ملی شکل واقعیتری بدهد به گونهای که عیار بهتری برای رشد اقتصادی باشد. چنین مشوقهایی میتواند درآمد خانوارهای را افزایش دهد.