رمز و راز کارآفرین شدن در دوران قرنطینه خانگی

رمز و راز کارآفرین شدن در دوران قرنطینه خانگی

این روزها جهان درگیر بحرانی است که تاریخ بشر تا کنون مشابه آن را تجربه نکرده است، ویروس کرونا زندگی تک تک انسان‌ها را تحت تاثیر قرار داده و اقتصاد جهان را هم متاثر کرده است. هنوز پایانی برای این بیماری متصور نیست و کشف واکسن و اثرگذاری آن هم هنوز به مرحله استفاده انبوه نرسیده است.

علاوه بر خطر جانی که مردم جهان را تهدید می‌کند، متزلزل شدن پایه‌های ساختار اقتصادی جوامع نیز از تبعات منفی است که این بحران در پی دارد و رکود اقتصادی ناشی از آن در اکثر نقاط جهان به طرز محسوسی قابل مشاهده است. در این میان، کارآفرینان و فعالان بخش اقتصادی، چاره‌ای جز پذیرش این بحران، شناسایی درست آن و یافتن راهکارهایی برای بقا نخواهند داشت.

گفته می‌شود اکثر اقتصادهای بزرگ جهان تحت تاثیر کرونا حداقل 2.4 از ارزش تولید ناخالص داخلی (GDP) را طی سال جاری میلادی از دست داده‌اند. بر همین اساس، زیان‌های احتمالی ناشی از بحران کرونا، متخصصان برجسته اقتصاد جهان را بر آن داشت که پیش‌بینی‌های خود را درباره رشد اقتصاد جهان از حدود 3.0 درصد به 2.4 درصد کاهش دهند. کرونا موجب شده تا تقاضای مصرف بسیاری از کالاها و خدمات کاهش پیدا کند. از سویی ارتباطات مردمی هم در دوران کرونا کاهش پیدا کرده است.

تغییر اولویت بندی در انتخاب کالا و خدمات

 نمونه‌های بسیار خوب کاهش تقاضای مصرف کالا و خدمات را می‌توان در زمینه صنعت گردشگری و حمل‌ونقل مشاهده کرد. وضعیت کنونی در جهان موجب بیکاری‌های گسترده‌ای در جهان شده است. بیکاری‌هایی که گاهی مربوط به کارمندان و کارگران است و در سوی دیگر مربوط به صاحبان مشاغل؛ در پایان نیز مردمی که شغل خود را از دست داده یا با کاهش درآمد مواجه شده‌اند، در چرخه‌ای قرار می‌گیرند که در تشدید روند کاهشی تقاضای مصرف‌ کالاها و خدمات سهیم می‌شوند. این رویکرد، به صورت زنجیروار تمام بخش‌های یک جامعه را درگیر کرده و رکود اقتصادی بزرگی را رقم خواهد زد.

کرونا نه‏ تنها میزان تقاضا را کاهش داده، بلکه در اولویت‌بندی تقاضای مصرف‌کنندگان نیز تغییراتی ایجاد کرده است، به طوری که بسیاری از مردم جهان با توجه به وقفه‌ای که در میزان درآمدشان ایجاد شده است، در انتخاب محصولات مورد نیاز خود اولویت‌بندی کرده و تلاش خود را منوط به برآورده کردن نیازهای ضروری‌تر می‌کنند.

کارآفرین باید خود را تطبیق دهد

بدیهی است که یک کارآفرین نمی‌تواند در این جاده جدید اقتصادی با همان کفش‌های قبلی خود راه برود. کرونا رویکردهای گذشته را تغییر داده و حتی ترندهای جدیدی را رقم زده است که کارآفرینان و فعالان اقتصادی، چاره‌ای جز کنار آمدن با این رویکردهای جدید نخواهند داشت.

لزوم ارزیابی مجدد استراتژی‌های کارآفرینی

از نگاه نسیم توکل به عنوان یک کارآفرین پیشنهاد به سازمان‌ها و موسسات تجاری در این شرایط این است که صرف نظر از نوع فعالیتی که دارند، به ارزیابی مجدد استراتژی‌های خود پرداخته و با شناخت جاده جدیدی که کرونا ترسیم کرده است، راه خود را پیدا کنند. او در بخشی از مقاله‌ای با عنوان «کرونا و کارآفرینی: تهدید یا فرصت؟» می‌نویسد:‌ شاید مهم‌ترین رویکردی که در سیستم اقتصادی جهان بعد از شیوع ویروس کرونا شکل گرفته است، مبحث دورکاری باشد. فرایند دورکاری مانند یک تیغ دولبه عمل کرده است، یعنی از جهاتی برای شرکت‌ها سودآور بوده و از جهاتی نیز عملکرد ناخوشایندی داشته است. سیستم کارآفرینی و اقتصادی جهان چاره‌ای جز پذیرش فرایند دورکاری ندارد و چه‏بسا این رویکرد حتی در دوران پساکرونا نیز به عنوان یک فرهنگ سازمانی پذیرفته شده و در برخی از بخش‌های شرکت‌ها تداوم پیدا کند. از سوی دیگر، کووید-19 تا اندازه‌ای به روند بهینه‌سازی ارتباطات و مجهز شدن سیستم‌های اقتصادی جهان به فناوری پیشرفته نیز کمک کرده است، چراکه ارتباطات از راه دور و رعایت فاصله اجتماعی، اهمیت تکنولوژی‌های نوین مبتنی بر دیجیتال را بیش از پیش برجسته کرده است.

دورکاری و الزام به فرهنگ سازمانی جدید

فرایند دورکاری الگوهای مدیریتی تازه‌ای را در فرهنگ سازمانی می‌طلبد که قطعاً در نحوه مدیریت کارآفرینان تأثیر خواهد گذاشت. اگرچه شیوه دورکاری مزایای قابل توجهی مانند کاهش هزینه‌ها، جلوگیری از هدر رفتن زمان اضافی و تقویت پتانسیل کاری دارد، اما در صورتی کارایی خواهند داشت که با یک رویکرد مدیریتی درست، فرهنگ این شیوه جدید برای کارمندان درونی شود. بر این اساس، سازمان‌ها و نهادهای اقتصادی باید تمرکز عمده‌ای روی تغییر سیاست‌ها و فلسفه کاری خود داشته باشند تا بتوانند فرهنگ کاری منعطف را ترویج کنند. بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، برگزاری جلسات تجاری مجازی و تولید محتواهای جدید برای جذب مشتریانی که تغییر کرده‌اند، از جمله مهم‌ترین نکاتی به شمار می‌روند که هر کارآفرینی باید در دوران بحرانی کنونی به آنها توجه داشته و در رویکرد مدیریتی خود از آنها استفاده کند.

نوآوری رمز موفقیت کارآفرین

از نگاه احمد هرمز، عضو هیات رئیسه کانون‌های کارآفرینی کشور در مصاحبه با خبرگزاری ایرنا کلید و رمز موفقیت کارآفرینی در این روزها نوآوری است. او تاکید می‌کند: با شیوع این بیماری شاهد نوآوری در بخش‌های مختلف بودیم برای نمونه در بحث دورکاری و برگزاری وبینارها تحولات قابل توجهی را شاهد بودیم و بسیاری از مشکلات برطرف شده است.

43 میلیون بیکار در جهان و طرح یک سوال

بر اساس یک گزارش از موسسه فوربس در پی شیوع کرونا در جهان 43 میلیون نفر بیکار شدند. با توجه به این حجم بالا، شاید یکی از سوالاتی که این افراد از خودشان بپرسند این باشد که آیا امکان کارآفرینی وجود دارد. پاسخ به این سوال مثبت است هرچند اما و اگرهایی هم دارد. براساس یک تئوری بحران‌ها بهترین زمان راه‌اندازی کسب‌وکارها هستند.

براساس گزارش فوربس مشاغلی همچون مشاوره کسب و کار، مربی ورزشی آنلاین، خدمات نظافتی آنلاین،تحویل محصولات یا سفارشات، طراحی استراتژی بازاریابی دیجیتال در شبکه‎های اجتماعی، مشاوره بازاریابی و تبلیغات، طراحی سایت، ساخت پادکست و ارائه توصیه‎ های کاری و برنامه‎ ریزی شغلی در شرایط کرونایی رونق داشته‌اند. به این لیست باید ساخت محصولات بهداشتی همانند ژل ضدعفونی را هم افزود.

کرونا هست اما می‌توان کارآفرین شد!

رونق این مشاغل حکایت از این دارد که در شرایط کرونایی هم می‌توان به کارآفرینی امید داشت. اما آنچه لازم است مورد توجه قرار بگیرد اینکه راه‌اندازی هر شغلی نیازمند ملزومات، مهارت‌ها و مطالعه است. به عنوان مثال در این روزها خرید از سوپرمارکت‌های آنلاین رونق پیدا کرده است. شاید به راحتی راه‌اندازی یک فروشگاه اینترنتی برای همه امکانپذیر نباشد اما می‌توان با استفاده از یک گروه تلگرامی متشکل از افراد یک محله فروشگاهی راه‌اندازی کرد و تهیه مایحتاج را با اندکی سود انجام داد.

نگاه خلاق لازم است

از نگاه ابوالفضل صلواتی زاده، استاد دانشگاه  کارآفرینی ایجاد ثروت و ارزش جدید از طریق تعهد، ایجاد خلاقیت و بکارگیری نیروی کار و ابزار تکنولوژی است و اولین قدم برای ایجاد کسب‌وکار ایده‌پردازی و خلاقیت در معنای استفاده از فرصت‌های موجود است. این استاد دانشگاه برای کارآفرینی نقش الهام گرفتن را موثر می‌داند.

 وی می‌گوید: تبعات کارآفرینی پیامدها و منفعت‌های مثبت آن است که سبب ایجاد اشتغال، ایجاد ارزش‌افزوده، افزایش بهره‌وری و ایجاد طوفان فکری و خلق تکنولوژی ( بالارفتن سطح تکنولوژی ) و رشد اقتصادی شده که در نتیجه سبب کاهش نرخ بیکاری در جامعه می‌شود. برای ایجاد هر شغل در حالت عادی باید هزینه زیادی را کارفرما یا سازمان بکارگیرنده شخص بر عهده بگیرد ولی در فضای مجازی براحتی و به سهولت می‌توان در مدت زمان اندک و براحتی و با هزینه کمتر و با اخذ مجوز از سازمان‌های مربوطه در حوزه کسب‌وکار اینترنتی فعال بود و درآمد زیادی کسب کرد. اینترنت فرصت خوبی برای اشتغال در اختیار گذاشته که با کمی خلاقیت و کارآفرینی می‌توان شغل ایجاد کرد.

چند حوزه کاری با شانس موفقیت بالا

بررسی شرایط مشاغل شکل گرفته در دوران کرونا نشان می‌دهد کسانی که در حوزه بهداشت، درمان و سلامت ایده‌ داشته باشند شانس موفقیت بالایی دارند. همچنین با تعطیل شدن مشاغل مرتبط با گردشگری، راه‌اندازی سایت‌های مرتبط با گردشگری مجازی جان تازه‌ای گرفته است.

کارآفرینی در پساکروناکارآفرینی در شرایط کرونا چشم انداز تاریکی ندارد، صنعت رسانه یکی از حوزه‌هایی است که بعد از شیوع کرونا رشد قابل توجهی را تجربه کرد. مردم جهان به منظور رعایت فاصله اجتماعی، ارتباطات گسترده‌تری را در فضای رسانه‌ها خصوصاً رسانه‌های اجتماعی شکل داده‌اند و در این میان، صنعت رسانه از طریق ارائه اطلاعات مورد نظر مخاطبان، بخش مهمی از نیازهای آنها را پوشش می‌دهد. حوزه تجارت الکترونیک نیز با افزایش توجه مخاطبان روبه‌رو شده است.

در کنار دو صنعت رسانه و تجارت الکترونیک، حوزه آموزش آنلاین نیز رشد قابل توجهی را تجربه کرد و برنامه‌هایی مانند اسکایپ یا زوم محبوبیت بیشتری کسب کردند، چراکه علاوه بر روند آموزش و پرورش جهان که به سمت فضای آنلاین نزدیک شد، بسیاری از جلسات سازمان‌ها نیز در فضای ابری برگزار شد و در نتیجه این صنعت نیز رشد چشم‌گیری را تجربه کرد.

سخن پایانی

این روزها هفته کارآفرینی در کشور است، بدون شک مقالات مشابه زیادی در اینترنت وجود دارد که از امکان کارآفرین شدن صحبت می‌کنند و برای این هفته هم شخصیت‌های مختلفی به ایراد سخنرانی‌های انگیزشی می‌پردازند. برای کارآفرینی داد سخن راندن و قلم‌فرسایی جواب نمی‌دهد، آنچه لازم است اینکه فرد به باور کارآفرین شدن برسد و امکانات و محدودیت‌های خودش را بشناسد. شاید مهارتی یک فرد هرچند از نگاه خودش کوچک اما بازار داشته باشد. شاید محصول یا خدماتی را بتوان در یک منطقه کوچک تولید و ارايه نمود که بزرگترین کمپانی‌های تجاری امکان آن را نداشته باشند. رمز موفقیت کارآفرینی از نگاه صاحب‌نظران این حوزه خلاقیت و نوآوری است.

منابع: بنیاد ملی نخبگان- اتاق بازرگانی صنایع، معادن و کشاورزی ایران- خبرگزاری ایرنا- سایت دفتر شما