دورکاری از نگاه آمار
پیش از اپیدمی ویروس کرونا نزدیک 30 درصد نیروی کار در کشورهای توسعه‌یافته‌ای مانند ایالات متحده آمریکا و آلمان از خانه کار می‌کردند. با گسترش این ویروس سمج در اروپا و آمریکای شمالی، شرکت‌های بیشتر و بیشتری به سمت استخدام کارمندان دورکار و یا دورکار کردن کارمندان فعلی شان کشیده شدند. حتی شرکت بزرگی مانند توئیتر اعلام کرده است که همه کارمندان خود را تا اتمام پاندمی کرونا دورکار می‌کند. پس از آن نیز کارمندان مختار خواهند بود که کار در محل کار را برگزینند و یا به دورکاری ادامه دهند.
به نظر می‌رسد دورکاری روند کاری آینده است و بازار کار است و هم شرکت‌ها و هم کارمندان از این بازار نوظهور استقبال بیشتری می‌کنند. البته ناگفته نماند که برخی از شرکت‌ها و مشاغل با شرایط دورکاری هماهنگی بیشتری دارند و کارایی بهتری نیز از خود نشان می‌دهند.
در ایران نیز برخی از شرکت‌های فعال در عرصه فناوری از این رویکرد جدید استقبال کردند. البته به نظر می‌رسد کارفرمایان ایرانی، دورکاری را آنچنان که باید جدی نمی‌گیرند و حقوق‌ها و مزایای کمتری برای آن در نظر می‌گیرند. کافی است به اندک پلتفورم‌های دریافت پروژه در ایران مانند پونیشا نظری بیندازیم تا متوجه توجه اندک کارفرمایان بشویم.
10 کشور برتر در افزایش حقوق دورکاری
اطلاعات پلتفورم‌های مختلف دورکاری در سال 2019 نشان می‌دهد که حقوق دورکاری در این سال بسیار افزایش یافته است. این به معنای اعتماد بیشتری کارفرمایان در سراسر جهان به تکنولوژی و این روش جدید فعالیت است. سایت پیونر (Payoneer) ده کشوری که بیشتری افزایش حقوق کارمندان دورکار را داشته است به این ترتیب اعلام کرده است.
- ایالات متحده آمریکا: 78 درصد
- بریتانیا: 59 درصد
- برزیل: 48 درصد
- پاکستان: 47 درصد
- اوکراین: 36 درصد
- فیلیپین: 35 درصد
- هندوستان: 29 درصد
- بنگلادش: 27 درصد
- روسیه: 20 درصد
- صربستان: 19 درصد
بازار دورکاری
کارمندان دورکار معمولاً به شکل قراردادی با شرکت‌های مختلفی کار می‌کنند و بیشتر آنها از همکاری صرف با یک شرکت حذر می‌کنند. اطلاعات زیر تعدادی از آمارهای کلیدی در زمینه بازار دورکاری است.
- نزدیک به 35 درصد از نیروی کار جهان را کارمندان دورکار تشکیل می‌دهند.
- با در نظر گرفتن جمعیت 3.5 میلیاردی نیروی کار، هم‌اکنون 1.1 میلیارد نیروی دورکار در جهان داریم.
- 75 درصد از دورکاران از شکل کار خود راضی هستند.
- 68 درصد از دورکاران عقیده دارند این شیوه انعطاف بیشتری به برنامه کاری آنها داده است.
- 55 درصد از آنان، کار تمام وقتی در کنار پروژه‌های دورکاری خود دارند.
- 65 درصد نیروی دورکار مرد هستند و 35 درصد زن.
رشد دورکاری در جهان
حتی پیش از اپیدمی ویروس کرونا، دورکاری یکی از حوزه‌هایی درحال رشد بازار کار بود. در 5 تا 6 سال گذشته در مناطق مختلفی از جهان روش دورکاری رشد کرده است. به ویژه مناطقی مانند هند، پاکستان و بنگلادش که از نیروی کار IT و برنامه‌نویسی خوبی دارد، این شیوه کار رشد زیادی داشته است. استفاده از پلتفورم‌های قدرتمندی مانند آپ‌ورک و فریلنسر هم به این رشد کمک کرده است.
- حجم کارمندان تمام وقت دورکار در بازه زمانی 2014 تا 2019 از 17 درصد به 28 درصد افزایش یافته است.
- گرچه بسیاری از کارمندان فعالان تکنولوژی، در ابتدا دورکاری را به عنوان شغلی دوم انتخاب می‌کنند اما کسانی که آن را به تمام وقت در نظر گرفتند از سال 2014 تا کنون افزایش زیادی داشته است.
- پیش‌بینی می‌شود در آینده نزدیک حدود 52 درصد از نیروی کار ایالات متحده به صورت دورکار و مستقل به فعالیت خود ادامه دهند.
- 68 درصد کارمندان دورکار در 5 سال گذشته فعالیت خود را شروع کرده‌اند.
- 64 درصد دورکاران به صورت آنلاین پروژه‌های خود را پیدا می‌کنند.
- تنها در اروپا دورکاری از سال 2014 تا 2019 به میزان 45 درصد افزایش داشته است.
- تا پایان سال 2020 حدود 48 درصد از نیروی کار ایالات متحده، دورکار خواهند بود.
آمار درآمدی دورکاران
نگرانی‌های مالی یکی از مهمترین مشوق‌هایی است که بسیاری از کارمندان را به بازارهای موازی کسب درآمد کشانده. کسانی که مهارت‌هایی دارند و می‌توانند آنها را به صورت آنلاین ارائه دهند و بخشی از هزینه‌های خود را پوشش دهند. در 5 تا 6 سال اخیر این بازار انقدر رشد کرده که بسیاری می‌توانند بر روی حقوق آن تکیه کرده و هزینه‌های بالای زندگی در آمریکای شمالی و اروپا را بدهند. بخشی از این بازار نیز از طریق پلتفورم‌های بین‌المللی و به واسطه نظام متشکلی بانکی نصیب کشورهایی مانند هندوستان و پاکستان شده است. متاسفانه ایران به دلایل متعدد، به‌ویژه نبود ارتباطات بانکی بین‌المللی از این بازار محروم بوده است.
بیایید نگاهی بیندازیم به آمار درآمدی و مالی بازار دورکاری در دنیا
- سهم دورکاران در گردش مالی جهانی برابر یک تریلیون دلار بوده است. این رقم برابر 5 درصد رشد ناخالص داخلی ایالات متحده آمریکا است.
- حدود 48 درصد دورکاران به صورت قرارداد ثابت حقوق می‌گیرند، 29 درصد ساعتی کار می‌کنند و حقوق 23 درصد نیز تلفیقی از این دو روش است.
- 60 درصد دورکاران حقوقی بیشتر از کاری که قبلاً انجام می‌دادند دریافت می‌کنند.
- متوسط حقوق دورکاران ماهر برابر ساعتی 28 دلار است.
- حقوق متوسط دورکاران غیرماهی برابر ساعتی20 دلار است.
- متوسط حقوق نویسندگان به شکل دورکاری برابر ساعتی 24 دلار است. البته 10 درصد بسیار ماهر می‌توانند تا ساعتی 63 دلار درآمد داشته باشند.
- نویسندگان کپی‌رایت می‌توانند تا ساعتی 250 دلار درآمد داشته باشند.
- 48 درصد زنان دورکار سالانه درآمدی کمتر از 25 هزار دلار دارند.
- احتمال درآمد بالای 150 هزار دلار در سال در مردان دورکار چهار برابر زنان است.
مشاغل دورکار
بازار دورکاری بسیاری متنوع و انعطاف پذیر است. صنایع و بخش‌های مختلفی از مهارت کارشناسانی که در پلتفورم‌های مشغول هستند می‌توانند استفاده کنند. گرچه تمایل برخی از بخش‌ها در استفاده از مهارت‌هایی که در فضای آنلاین عرضه می‌شود بیشتر است. این موضوع بسیار به فرهنگ سازمانی شرکت‌ها و پذیرش کارفرمایان و مشخصات مهارت ارتباط دارد.
- متداول‌ترین خدمات دورکاری را کارمندانی با مهارت بالا انجام می‌دهند. 45 درصد دورکاران در مشاغل برنامه‌نویسی، بازاریابی و خدمات مشاوره‌ای فعالیت می‌کنند.
- 30 درصد در مشاغلی کار می‌کنند که نیاز به مهارت خاصی ندارد. از جمله فروش خدمات و کار.
- 26 درصد دورکاران در بخش فروش کالا فعالیت می‌کنند.
- برنامه‌نویسی و مهندسی نرم‌افزار پرتقاضاترین شغل در پلتفورم‌های دورکاری است و حقوق این دسته تا ساعتی 1000 دلار بالا می‌آید.
- دورکاران تقریباً 75 درصد همه طراحی‌های گرافیک و کارهای هنری را در سال 2019 انجام دادند.
- 55 درصد از فعالان عرصه سرگرمی دورکار هستند.
- طراحان گرافیک دورکار می‌توانند در سایت‌های معروف تا ساعتی 85 دلار درآمد داشته باشند.
سهم پلتفورم‌ها از بازار دورکاری
حتی بسیاری از شرکت‌های بزرگ امروز کارهای خود را به پلتفورم‌های دورکاری می‌سپارند. بعد از این بازده خود جای تعجب نیست که 33 درصد نیروی کار از این طریق به پروژه‌های ای شرکت‌ها دست پیدا می‌کنند. بیشتر کسانی که می‌خواهند از طریق دورکاری فعالیت کنند در ابتدا پروفایلی برای خود درست کرده و از این طریق با مشتریان بالقوه ارتباط برقرار می‌کنند. نمونه‌ای از این سایت‌ها را ما در ایران داریم. اما فضای بین‌الملل و پولی که در آنجا ردوبدل می‌شود شرایط را برای دورکارانی که با آن فضا در ارتباطند بسیار مساعدتر کرده است. معرف‌ترین این پلتفورم‌ها عبارتند از آپ ورک (Upwork)، فریلنسر (Freelancer)، فی‌ور (Fiverr).
آپ ورک (Upwork)
- این پلتفورم بیش از 17 میلیون کاربر دارد.
- نویسندگان دورکار می‌توانند تا ساعتی 24 دلار دریافت کنند.
- سال گذشته این پلتفورم 87.5 میلیون دلار درآمد به دست آورده است.
فریلنسر (Freelancer)
- فریلنسر 31 میلیون کاربر دارد.
- این پلتفورم در حال حاضر 19 هزار شغل به کاربران خود ارائه می‌دهد.
- کاربران با مهارت‌های مختلف در 1800 حوزه کاری، فعالیت می‌کنند.
- روزانه بیش از 14 هزار کاربر روزانه به این سایت مراجعه می‌کنند.
فی‌ور (Fiverr)
- این سایت بیش از 7 میلیون کاربرد دارد.
- نویسندگان، طراحان گرافیک و توسعه وب بیشترین تعداد کاربران را تشکیل می‌دهند.
- بیش از 9 هزار طراح لوگو و بیش از 2 هزار طراح سایت وردپرس در این سایت فعالیت می‌کنند.
- هر چهار ثانیه یک قرارداد کاری بین کارفرمایان و کاربران در این سایت منعقد می‌شود.
- تا کنون بیش از 50 میلیون تراکنش مالی در این سایت انجام شده است.
- قیمت پروژه‌های دورکاری بین 5 تا 10 هزار دلار است.
آینده دورکاری
پاندمی ویروس کروما فضای کاری را تغییر خواهد داد. شرکت‌ها، موسسات و کارمندان به این نتیجه رسیده‌اند که برای حضور در فضای بین‌الملل باید به بازار دورکاری توجه کنند. البته هر شخصیت و هر مهارتی برای حضور در فضای دورکاری مناسب نیست. افراد باید در مشاغل درست به آموزش‌های شخصی و مهارتی درستی بپردازند تا برای فضای رقابتی بازار جهانی دورکاری آماده شوند. با این حال پیش‌بینی می‌شود در آینده این بازار به حرکت رو به جلوی خود ادامه دهد:
- 75 درصد از کاربران اعلام کردند که با وجود افزایش تقاضای نیروی کار در فضای آنلاین، حقوق و درآمد آنها در دوران اپیدمی تغییری نکرده است.
- نسل جوان بین 18 تا 22 سال برای ورود به بازار دورکاری نگاه بازترین دارند. 52 درصد این قشر اعلام کردند که میل دارند به بازار دورکاری وارد شوند.
- 90 درصد آمریکایی‌ها اعلام کردند که میل دارند به بازار دورکاری وارد شوند.
- 81 درصد از دورکاران باور دارند آموزش مهارت‌های درست و به روز شرط بقای آنها در بازار دورکاری و یافتن موقعیت‌های تازه است.
- 59 درصد دورکاران فکر می‌کنند در آینده هم همین کار را ادامه دهند.
- 65 درصد مهارت‌های دورکاری با آموزش نرم‌افزارهای تازه به دست می‌آید.
- 92 درصد دورکاران فکر می‌کنند که باید تأکید بیشتری بر روی نرم‌افزارها داشته باشند تا در آینده به موفقیت برسند.
